Naar huis

Dinsdag 11 oktober 2016.

De laatste dag van ons verblijf in Indonesië is aangebroken. Omdat we rond half vijf 's middags pas op het vliegveld Denpassar moeten zijn hebben we genoeg tijd om ons voor te bereiden op de lange terugreis naar Nederland. Eerst even een lekker ontbijt pakken en daarna op de kamer, waar we tot 12 uur in mogen blijven, koffiedrinken en de laatste dingetjes inpakken.
Omdat we ruim de tijd hebben besluiten we ons eerst weer uitgebreid te laten masseren. Daarna even lunchen in Kuta en dan zijn we om ca. half drie weer in het hotel terug waar we nog bij het zwembad kunnen  genieten van een verfrissende duik.

Met de taxi worden we naar het vliegveld Denpassar op Bali gebracht.
Hoewel het hiervandaan nog geen uurtje vliegen is naar Jakarta is moeten we hier twee uur van tevoren aanwezig te zijn om in te checken.

Dan op het vliegveld van Jakarta weer twee uur wachten tot ons vliegtuig naar Nederland vertrekt. Deze vlucht is ca. 13.5 uur.

Woensdagmorgen half acht landen we weer op Schiphol. Op de koffers wachten en dan een bak lekkere Hollandse koffie met een croissantje.  We pakken de trein van half tien die ons rechtstreeks naar Leeuwarden brengt. Om 12.00 uur komen we aan op station Leeuwarden.



We zien terug op een reis met hoogte- en dieptepunten.

De minpunten waren de lange reistijden. Zowel de heen- als de terugreis zijn we 26 uur onderweg geweest. Na de heenreis volgde, na een nacht in een hotel weer een busreis, van ca 12 uur en zo waren er meer van deze lange reisdagen. ( is maar 330 km dus dat hadden we niet zo ingeschat).
Wat de heen- en terugreis betreft weet je dat je hiermee te maken krijgt als je een verre reis boekt, maar er zijn ook punten die organisatorisch anders kunnen. Zo zat er tussen het vertrek van het hotel op Sumatra en de aankomst op Sulawesi 17 uur en volgde er meteen daarna weer een reisdag van ca. 14 uur. Het zou misschien een optie zijn om de reisduur met bv twee dagen te verlengen waardoor je enkele lange reisdagen in tweeën kan splitsen.

En dan de positieve punten!
Indonesie is een prachtig land waar we  op de door ons bezochte eilanden veel gezien hebben.
Op Sumatra de jungle tocht naar de Orang-Oetans (bosmensen) Fantastisch!! Op Sulawesi de dodencultuur met de uitvaart. Heel indrukwekkend! En dan Flores, de tocht naar de Komodovaranen. Wat een beesten. Hoewel Bali in het zuiden erg toeristisch is heb je daar wel alle faciliteiten. Zo konden we daar prima uitrusten in een formidabel hotel waarvan we eigenlijk geen minpuntje kunnen bedenken. Een prachtige kamer, een zeer uitgebreid ontbijtbuffet, supersnel internet en een goede locatie. Wat wil je nog meer. Gedurende de hele reis waren de hotels trouwens prima en dit geldt ook voor de maaltijden.
We kunnen daarom concluderen dat we ondanks de genoemde minpuntjes een prachtige vakantie hebben gehad.
Indonesië is schitterend en zeker een aanrader om (nog) eens te bezoeken!!

Weer terug naar Bali

Maandag 10 oktober 2016. 

Onze korte uitstap naar Flores zit erop. We hebben daar twee mooie dagen gehad maar de tijd was eigenlijk te kort om het hele eiland goed te kunnen bekijken.

Om  de Komodo Varanen te kunnen bezoeken hadden we gekozen voor een verblijf in het vissersplaatsje  Labuan Bajo. Dit ligt helemaal westelijk op het eiland. De afstanden naar de rest van de bezienswaardigheden is vanaf hier te groot, jammer wat ze zijn zeker de moeite waard om te bekijken. Enkele voorbeelden zijn de Ngada dorpjes, de vulkanen, het lavameer, Maumere etc.  Je zou hier minimaal een week en misschien wel twee weken moeten zitten.

Na een lekker ontbijtje in het restaurant met prachtig uitzicht over de tuin en nog een kop koffie te hebben gedronken op ons terras brengt de shuttlebus van het hotel ons naar het vliegveld. We worden door de eigenaar en enkele personeelsleden uitbundig uitgezwaaid. De mensen zijn hier erg vriendelijk.

Om tien over drie vertrekt ons vliegtuig richting Bali waar we een uur later aankomen. Taxi’s proberen ons een poot uit te trekken. Nadat we de heenreis 50.000 irp hebben betaald moeten we nu 200.000 betalen. Niet dus! Uiteindelijk is er een taxi die ons voor 60.000 irp (ruim 4 euro) bij het hotel afzet. De chauffeur vertelt ons dat het verschil zit in de files. Dat klopt inderdaad.

Ondanks dat we de goedkoopste kamer via internet hebben geboekt krijgen we toch weer een mooie bungalow. Niet zo ruim als de vorige keer en geen 3 hemelbedden maar minstens even mooi.

In het dorp nemen we nog even een lekkere maaltijd en daarna slapen. Morgen wacht ons de lange terugreis.

Cave Cermin

Zondag 9 oktober 2016.

Vandaag is onze laatste dag op Flores en we besluiten om daar maar een relax dagje van te maken want de meeste bezienswaardigheden liggen hier toch wel een paar uur reizen vanaf. En aangezien we de komende paar dagen nog genoeg mogen reizen vinden we het zo wel prima. Eerst wat langer slapen maar niet echt uitslapen natuurlijk want we moeten wel voor 10 uur ontbijten. Daarna lekker koffie drinken op ons terrasje en wat lezen en googelen om te zien of er iets in de buurt is waar we nog even heen kunnen. Het word de Cave Cermin. De chauffeur van het hotel brengt ons er wel heen want hij moet 2 andere dames naar een ander hotel brengen omdat hier geen kamer meer vrij is voor hen. We gaan dus via een omweg maar dat vinden we niet erg want zo zien we ook nog een mooi stuk van de omgeving. Bij de grot aangekomen spreken we met de chauffeur af dat we zullen bellen als we weer terug willen. We kopen en ticket en gaan met een gids de grot in. Het is niet zo mooi als de grotten van Han in Belgie maar toch leuk om gezien te hebben.

De chauffeur gebeld en die haalt ons weer op. Super geregeld! We willen nog snel even wat drinken in de supermarkt halen en onze chauffeur gaat mee naar binnen. Ze zijn hier zo vriendelijk en behulpzaam dat het soms benauwend werkt. Terug in het hotel eerst maar even lunchen en dan naar het zwembad. Hier kun je ook heerlijk liggen in de schaduw en we blijven daar dus de rest van de dag luieren.

Aan het eind van de middag ben ik nog even naar het privestrandje gelopen om te kijken naar de zonsondergang maar ook nu verdwijnt hij weer voortijdig achter de wolken. Toch kan ik nog wel een paar foto's maken van de mooie lucht.

Komodo varanen.

Zaterdag 8 oktober 2016.

Het is gelukt, de excursie is geboekt nu alleen nog even pinnen want onze miljoenen zijn bijna op. De chauffeur van het hotel zal ons naar het dorp brengen waar we eerst even kunnen pinnen en daarna naar de haven voor de excursie. Harrie zal even snel pinnen maar dat valt vies tegen hier. De eerste pinautomaat doet het niet. de tweede, derde en de vierde ook niet. We krijgen steeds de melding neem contact op met uw bank. Zou niet weten waarom. We besluiten dat de excursie dan maar een dagje uitgesteld moet worden maar onze chauffeur vindt dat we het bij pinautomaat 5 ook nog maar moeten proberen. We hebben er niet echt vertrouwen in maar gaan toch en wonder boven wonder doet deze het wel. Dan snel naar het buro waar het hotel voor ons de groepsexcursie heeft geboekt. Daar kunnen we betalen een snorkeluitrusting uitzoeken en we krijgen water en een lunch mee voor aan boord. Om half acht stappen we aan boord. 

We gaan met een groep van vijf in totaal. Een Amerikaanse een Nieuw Zeelandse een Schot en wij dus. Mooi groepje. De boottocht duurt ongeveer 2 uur en dan komen we aan op het eiland Rinca. We hebben hiervoor gekozen omdat Komodo eiland van hieruit minimaal 4 uur varen is en op Rinca zijn de Komodovaranen ook. We maken hier een trekking van ongeveer 2 uur waarvan ca. 50 % in de jungle. Gelukkig is het niet al te zonnig want dan laten ze zich niet zien. Gisteren was een slechte dag voor de bezoekers want die hebben niets gespot. Wij hebben meer geluk vandaag. De gids loopt voorop met een grote stok want het blijkt dat de Komodovaranen behoorlijk agressief kunnen zijn. Je mag dus ook absoluut niet alleen dit nationaal park in en ook vrouwen die menstrueren mogen niet mee. Want als ze bloed ruiken worden ze nog agressiever. Er zijn in het verleden mensen verscheurd door deze varanen. Ik wist niet dat ze zo gevaarlijk waren. 

Verder komen hier ook de nodige slangen voor maar die zijn we niet tegengekomen wel spotten we nog wat apen (Makaken). Na de trekking gaan we weer aan boord waar we onze lunch gebruiken en de schipper vaart ondertussen naar een plaats waar gesnorkeld kan worden. Zelf zie ik dat niet zo zitten hier, er drijft ontzettend veel afval en de mooiste vissen zitten daaronder volgens Harrie die wel het water in is gegaan. Hij houdt het het langste vol want de anderen van de groep zijn al snel weer uit het water. Na een uurtje varen we verder naar Kelor eiland waar opnieuw gesnorkeld kan worden maar niemand heeft daar meer behoefte aan. We maken even een wandelingetje over het strand en gaan dan terug naar de boot voor de terugtocht naar Labuhan Bajo. Onderweg daalt er weer een van de tropische buien op ons neer maar gelukkig is de boot overdekt. Even denken we nog dat we de haven niet halen want de boot heeft motorpech maar de kapitein en bootsman krijgen hem weer aan de praat en rond vijf uur zijn we weer in het dorp waar we opgehaald zullen worden bij het buro. We moeten nog wel van de haven naar het buro lopen en daar hebben we de volgende bui al dus duiken we snel een taxi in. In het hotel is men erg verbaasd, we zouden jullie toch ophalen? Uitgelegd dat het heel netjes van hen was maar dat we toch liever droog overkwamen en daarom maar een taxi hebben genomen.

Naar Flores.

Vrijdag 7 oktober 2016.

De rustdagen op Bali zijn weer voorbij en na het ontbijt pakken we de koffers weer in voor het vertrek naar de luchthaven. Een deel van de bagage laten we in het hotel achter want na ons verblijf op Flores komen we hier nog terug om de laatste dag uitgerust aan de terugreis naar Nederland te kunnen beginnen. Taxi gebeld om ons naar het vliegveld te brengen voor binnenlandse vluchten.Op het vliegveld verloopt alles soepel. Na een uurtje vliegen landen we al op Flores. Terwijl ik op de koffers sta te wachten loopt Harrie naar buiten om te kijken hoe we het beste naar het hotel kunnen komen. Openbaar vervoer of taxi. Hij komt weer binnen en zegt dat er iemand op ons staat te wachten. Apart want we hebben geen tijdstip van aankomst of iets dergelijks doorgegeven. Dus ik denk dat Harrie me voor de gek houdt. Maar als we later buiten komen blijkt dat er inderdaad iemand van het hotel op ons staat te wachten. Komt misschien maar 1 vlucht per dag, maar wat een service!

Het hotel is prima, ziet er goed uit met een prachtige tuin er om heen, zwembad en privestrand.

Na ons wat opgefrist te hebben gaan we met de shuttlebus naar het dorp wat toch wel iets verder weg ligt dan we hadden gedacht. We kijken daar wat rond op zoek naar een excursie naar de komodovaranen.
Op elk hutje, krotje, winkeltje staat tourist informatie. We zien door de bomen het bos niet meer en de informatie is allemaal zo gebrekkig Engels dat we er geen wijs uit worden. Daarom gaan we maar terug naar het hotel en besluiten van hieruit een excursie te boeken.

De Noord Bali tour.

Donderdag 6 oktober 2016.

Van onze reisorganisatie Fox hebben we de Noord Bali tour aangeboden. Dit in verband met hun 25 jaar bestaan. Tezamen met nog 6 mensen van onze groep hebben we vandaag deze tour gemaakt. Buiten ons groepje waren er ook nog twee Denen en twee Canadezen mee. Een grote bus dus we kunnen allemaal een bank nemen. Heerlijk ruim.

Om 8 uur vanochtend vertrekken we vanuit Kuta. De tocht voert ons door de mooie natuur en de vele prachtige rijstvelden die toch weer wat anders zijn dan in Sulawesi. Het zijn hier meer terrassen.

In het plaatse Bedugul  hebben we een koffie- en fotostop. Van hieruit hebben we een schitterend uitzicht over de rijstterrassen. Ook zien we hier een paar vliegende honden hangen. Dus die mogen ook gelijk op de foto. Deze worden vaak gevangen om op te eten en worden gebruikt als medicijn voor astma patiënten.

.

Na deze leuke onderbreking rijden we door naar het strandplaatsje Lowina. Dit ligt helemaal in het noorden van Bali. Hier krijgen we een goede lunch voorgeschoteld. Nog even op het strand gelopen waar natuurlijk allemaal weer verkopers met sjaals en dergelijke op je afstormen. Nu maar even niet en we gaan dus weer verder. Onderweg komen we weer apen tegen en je kan duidelijk merken dat deze meer contact hebben met toeristen. Maar ondanks dat apen blijven leuk.

We zitten net goed en wel weer in de bus als er weer een tropische bui naar beneden komt. Mooi op tijd dus. Onze volgende stop is bij de tempel (ben de naam even kwijt) waarvan de afbeelding op het 50.000 rup. biljet. van indonesie staat.

We maken ook nog stop bij een lokale markt waar we wat rondgelopen hebben en daarna gaan we weer "op huis" aan. De thuiskomst wordt wat later dan gepland vanwege de drukke spits. Daar aangekomen eten we nog even samen met Peter en Jacqueline.  Het is een hele leuke dag geweest deze tour naar Noord Bali, de natuur is erg mooi en het is allemaal veel minder toeristisch dan het zuiden.

Kuta verkennen

Dinsdag 4 en woensdag 5 oktober.

Nadat we maandagavond op Bali aangekomen zijn wachten ons twee rustdagen. Geen vroege wake-up calls, geen excursies maar lekker onze eigen gang gaan. Dit klopt niet helemaal want dinsdag ochtend om 10.00 uur hebben we een meeting met een vertegenwoordiger van FOX (de reisorganisatie met wie we deze reis  maken). Hier worden de laatste details even doorgenomen en eventuele vragen beantwoord. In verband met hun 25 jaar bestaan krijgen  we een Noord Bali eiland toer aangeboden van een hele dag. We hebben besloten om deze donderdag te gaan maken.Sommige reisgenoten  boeken meer excursies. Wij niet.  De komende twee dagen gebruiken wij om even uit te rusten en  Kuta te verkennen. In 2008 zijn we ook al in ditzelfde hotel hier geweest dus het meeste  is wel bekend. Met de shuttlebus van het hotel zijn we naar het centrum geweest en hebben daar een paar souvenirs gekocht. Ook hebben wij het monument van de bomaanslag in een discotheek op Bali in 2002 bezocht. Hierbij kwamen 202 mensen om het leven waarvan 4 Nederlanders. Erg indrukwekkend. 

Daarna zijn we naar het strand gegaan om de zonsondergang te bekijken. Drankje gekocht en stoeltje gepakt en wachten. Net toen het zover was verdween de zon achter de wolken helaas.

Woensdag hebben we ons bijna verslapen. We waren nog net op tijd voor het ontbijt. Het restaurant is tot 10.00 open.  Het ontbijt is hier trouwens prima. Na het ontbijt eerst heerlijk koffie gedronken in ons tuintje. En daarna zijn we weer de stad ingegaan want Tjittie wilde met haar voeten in zo'n bak met een paar duizend visjes. Deze visjes gaan alle schilfertjes van je voeten knabbelen. In Nederland is dit best wel prijzig en hier kost het maar 3 euro. Volgens Tjittie is dit een heel apart kriebelend gevoel maar wel lekker. Daarna hebben we in de buurt van ons hotel nog een Balinese massage laten doen. Een behandeling van een uur incl. fooi kost hier maar 5 euro pp. Het is zo goed bevallen dat we het dinsdag voor we naar huis gaan nog een keer laten doen. Nog een poging gedaan op het strand om de zonsondergang te bekijken. Helaas pindakaas. Hij verdwijnt weer achter de wolken. Dan maar even een restaurantje pakken waar we lekker kunnen eten en dan het bed in. Morgen is het 6.30 wake-up call voor de Noord Bali tour.

Na het zuur komt zoet

Maandag 3 oktober 2016.

Een bekende uitspraak van oud premier Balkenende is “Na het zuur komt zoet”. Dit betekent: Na een slechte periode komen betere tijden. Bij hem kwam dit vaak niet uit,  bij ons is dit vandaag wel het geval.  

We hebben weer een reisdag. Kwart over vier ’s morgens wake-up call.  Koffers pakken, ontbijten en om zes uur vertrekt onze bus van het hotel in Rantepao naar het vliegveld bij Makassar voor de vlucht naar Bali. Omdat de heenreis van het vliegveld naar het hotel ruim 17 uur heeft geduurd weten we ongeveer wat ons  te wachten staat.

We stoppen nu  alleen voor een koffie/plas- en rookpauze en natuurlijk voor de lunch. Deze keer duurt de reis daarom een stuk korter. Om ca. vier uur ’s middags komen we  “al” aan op het vliegveld. Het vliegtuig vertrekt pas om half acht dus moeten we daar nog een tijdje wachten. Gelukkig is de koffie en de internetverbinding goed en hebben we dus de tijd om de mail te checken en de  laatste editie’s van de Leeuwarder Courant en het AD te downloaden.

De vlucht naar  Bali duurt ruim een uur. Bij aankomst  in Denpassar staat er al een bus van Fox klaar om ons naar het hotel te brengen. Vier personen van de groep hebben geboekt voor een upgrade, zij worden per shuttle busje naar een 5 sterren hotel in Sanur gebracht. Na een kort ritje van 10 minuten komen we aan in ons “standaard”hotel.  Bij het openen van de voordeur kunnen we onze ogen niet geloven.

We hebben al  heel wat hotelkamers van binnen gezien maar dit overtreft alle verwachtingen. We komen in een balzaal met  1 twee persoons- en twee  1 persoons hemelbedden. Waarschijnlijk bedoeld voor de sultan en zijn 3 vrouwen. Ook staat er een een bankstel, een 42 inch breedbeeld tv, een stereo installatie etc. Natuurlijk ook een bad, een verlichte scheerspiegel twee airco's  en …  een wc met  telefoon.

Als het wc papier op is kun je roomservice bellen voor een nieuwe rol. :-)

Naast het koffiezetapparaat staat een doosje met drie  pakjes  verschillende soorten durex condooms met de keuze uit fetherlight, performa en ribbed. En dan hebben we ook nog een tuintje met een schutting als  afscheiding.

Snel even een lekkere douche gepakt en dan gaan we genieten van een welverdiende nachtrust op heerlijke bedden.    

            

Vanavond hebben we gekozen voor de twee 1 persoons hemelbedden. Er volgen nog 3 nachten!

Laatste vakantiedag op Sulawesie

Zondag 2 oktober 2016.

Vandaag de laatste vakantiedag op Sulawesi. Morgenvroeg vertrekken we om 6 uur naar Bali. Maar eerst natuurlijk weer een flink stuk met de bus. Maar zover is het nog niet. Eerst vandaag nog even genieten van dit prachtige eiland.

Eerst bezoeken we het Torajadorp Palawa. Hier komen we authentieke Tongkanan huizen tegen en weer de rijstopslagplaatsen. Ook ligt hier weer een dode opgebaard. Als de mensen hier overlijden worden ze verzorgd als zieke tot ze worden begraven. Dit kan soms wel enkele maanden duren. Er wordt dan eten, drinken en sigaretten gebracht. In een dorpje hebben we zo’n “zieke” bezocht. Het lichaam wordt na het overlijden  gebalsemd met bladeren en kruiden en in  lange lijkwade gewikkeld. In dit deel van Sulawesi  vindt men  het een eer dat deze overleden mensen met een bezoek worden vereerd door toeristen. Zo zie je maar dat de dodencultuur hier een heel andere status heeft dan bij ons. Verder zijn er in het dorpje verschillende vrouwen aan het weven en ze hopen hiermee de studie en eten en drinken voor hun kinderen te verdienen.

We gaan verder de berg Batutumonga op. Boven vanaf de berg hebben we een prachtig uitzicht op Rantepao (hier is ons hotel) en de omliggende valleien en rijstterrassen.

Na de koffie hebben we een mooie wandeling gemaakt door het gebergte en een paar dorpjes. Het ging bergafwaarts zodat het voor iedereen goed te doen was. We komen badende buffels, koffie- en cacaoplantage's en bewoners tegen in de authentieke dorpjes. Je ziet zo echt hoe ze hier dagelijks leven. 

We hebben ongeveer een uur gewandeld  tot de plaats waar de bus weer te wachten. Daarna gaan we verder voor de lunch en hebben  in een restaurantje genoten van een originele Torajaanse maaltijd. Het menu was zwarte rijst, in bamboe gestoomde kip en varkensvlees wat speciaal gekruid was. (met zwarte kruiden) Ook de palmwijn hebben we daar geproefd. (niet te verwarren met  Palmbier). Het was even wennen maar de smaak was niet verkeerd. Wijn is hier een zeldzaamheid. Als men rode of witte wijn verkoopt kost een fles zomaar 40 euro. Zo rond een uur of vijf zijn we in het hotel terug. Tijd om de koffers weer in te pakken voor de oversteek naar Bali.

Lokale markt en baby begraafplaats

Zaterdag  1 oktober 2016.

Vandaag staat er weer een rustige dag op het programma. We vertrekken om 8 uur uit het hotel om de lokale markt te bezoeken. Omdat het zaterdag is, is dit een hele grote. Eerst komen we langs de groente en fruitmarkt. Dit staat niet allemaal in het programma vermeld maar volgens onze gids krijg je hierdoor een goed beeld van de omgeving en het sociale leven. Hier genieten we van de plaatselijke bevolking die groente, fruit, vis, koffie etc. te koop aanbiedt.

Daarna lopen we door naar de daarnaast gelegen veemarkt. Hier worden koeien, karbauwen (een soort stier) en varkens verhandeld. Het is te merken dat hier geen partij voor de dieren is want men gaat bepaald niet zachtzinnig met deze beesten om. De karbauwen moeten de hele dag in de brandende zon staan en omdat ze een ring door de neus hebben en het touw niet lang genoeg is kunnen ze niet gaan liggen en de varkens die verkocht zijn worden in een zak gestopt waar ze de hele dag in liggen tot ze naar hun nieuwe onderkomen worden gebracht. Soms gebeurt dit door ze achterop de motor vast te binden.

Daarna brengen we een bezoek aan de rotsgraven in Lemo. Rijke mensen worden, nadat ze overleden zijn in een rots bijgezet en er wordt een houten evenbeeld van gemaakt (Tau Tau pop) die op dezelfde manier wordt aangekleed als de overledene. Deze poppen komen op een soort balkon in de rotswand om over de overledene te waken. Ze kijken over het dal uit. Apart om na je dood toch nog je ouders zo te kunnen zien.

Na een bakje koffie/thee gedronken te hebben bezoeken we nog de babyboom waar de overleden baby's in liggen. Hiervoor geldt dat als ze nog geen tanden hebben een speciaal ritueel. Het lijkje wordt in een witte doek gewikkeld en dezelfde dag nog in een gat van een levende boom gestopt. Toraja's geloven dat de ziel van de baby gemakkelijk beheerst wordt door kwade geesten en daarom gebruiken ze de boom als bescherming. De uitholling van de boom groeit weer dicht en de ziel kan zo door de sappen (moedermelk) meegroeien en door gaan naar boven. Als de bladeren dan vallen denken ze dat de baby in een engel is verandert en een opening maakt om naar de hemel te kunnen vliegen. Na enige tijd wordt de ruimte in de boom weer overgroeid met bladeren en takken.

Na al deze bijzondere ervaringen gaan we lunchen in een restaurant met een schitterend uitzicht over de rijstvelden. Als we terug willen naar het hotel komt er net een tropische regenbui naar beneden. We worden onder moeder's paraplu weer terug gebracht naar de bus zodat we toch nog droog overkomen.

Dodencultuur Torajaland.

Vrijdag 30 september 2016.

Vanmorgen kunnen we iets rustiger beginnen want we vertrekken om 9 uur. Als eerste bezoeken we Kete Kesu waar we schitterende Tongkanan huizen en traditonele rijstschuren bewonderen. 

Achter het dorp bezoeken we de hangende graven. Deze bevinden zich tegen de rotswand op houten plateaus. De kisten die gebruikt worden zijn in de vorm van een Torajahuis. Alles is van hout en door rotting vallen diverse kisten uit elkaar. Overal waar je loopt liggen her en der schedels en beenderen, In een grot, hoger op de berg, bevinden zich diverse recente graven. Dit is de huidige begraafplaats. Nabestaanden brengen drank, sigaretten en fruit  naar de grot omdat ze denken dat de overledenen dit nog graag willen hebben.  Ook zien we hier een opening in de grot waar een aantal Tau Tau poppen staan. Deze zijn afgeschermd met een groot  ijzeren traliewerk omdat ze anders gestolen worden.  Tau Tau poppen zijn voor de adel. Deze zijn ook van hout gemaakt en de gezichten van de overledenen worden hierbij nagebootst.

Na het bezoek aan het dorp zijn we uitgenodigd om een begrafenisceremonie bij te wonen en we maken hier graag gebruik van om dit eens mee te maken. Om de plaats van de ceremonie te bereiken moeten we over hele steile paden die modderig en glibberig zij. Het is erg zwaar en halverwege hebben we een vrachtwagen aangehouden om in  de laadbak mee te rijden. De overledene is 3 maand geleden gestorven en vandaag zijn familie, vrienden kennissen etc.  bijeengekomen voor de ceremonie. Op het terrein waar we komen zijn een paar duizend gasten aanwezig. We komen onder geïmproviseerde zeilen afdakjes te zitten en krijgen daar koffie, thee en koekjes. Onderling wordt gekletst en gelachen het lijkt een gezellige reünie. Her en der worden karbouwen geslacht (24 stuks bij deze persoon die van adel is) en vele varkens die na de ceremonie worden gegeten door de gasten en wat over blijft wordt verdeeld.  Zelf zijn we niet bij de slachting aanwezig geweest want daar hebben we geen behoefte aan. Het gekrijs van de beesten gaat je door merg en been. Afschuwelijk. Maar dit hoort bij de rituelen.

We kijken wat rond op het terrein en dan gaat de ceremonie verder. Er wordt gezongen en gedanst rond de kist en dan wordt de draagbaar van bamboestokken opgetild en gaan ze verder met zingen en dansen en de kist met de overleden danst mee. Indrukwekkend. Het lijkt wel een groot feest.

Zo gaan ze nog even een rondje door het dorp, op ieder kruispunt wordt de draagbaar van bamboe met kist een paar keer rondgedraaid om de boze geesten op een dwaalspoor te brengen en de familie houdt een groot rood doek vast wat met de kist verbonden is. Na dit ritueel  wordt het geheel naar boven geduwd om daar op een soort platvorm in de vorm van een Torajahuis neergezet te worden. De ceremonie van deze begrafenis duurt 3 dagen.  We maken er dus maar een deel van mee maar zijn er erg van onder de indruk!